Người bệnh tiểu đường cần một chế độ dinh dưỡng đặc biệt để kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa biến chứng. Vậy người bệnh tiểu đường nên ăn gì và không nên ăn gì? Hutmobung sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết và khoa học nhất về chế độ dinh dưỡng dành riêng cho người bệnh tiểu đường.
Chế độ ăn uống khoa học tốt cho người bệnh tiểu đường
Theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA) và Hiệp hội Tiểu đường Châu Âu (EASD), chế độ ăn uống khoa học và tập thể dục thường xuyên là nền tảng để điều trị bệnh tiểu đường. Bài viết này sẽ tập trung phân tích các nhóm thực phẩm quan trọng, chỉ ra những gì người bệnh tiểu đường nên ăn và nên kiêng để duy trì sức khỏe ổn định.
1. Carbohydrate (Đường Bột): Nguồn Năng Lượng Chính Cần Kiểm Soát
Carbohydrate là nguồn năng lượng chính của cơ thể, nhưng người bệnh tiểu đường cần kiểm soát lượng và loại carbohydrate tiêu thụ. Carbohydrate khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành glucose, và nếu không được kiểm soát tốt sẽ gây tăng đường huyết.
Thực phẩm chứa carbohydrate tốt cho người bệnh tiểu đường
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị người bệnh tiểu đường nên tiêu thụ khoảng 200 – 225g carbohydrate mỗi ngày, chia đều cho các bữa ăn để ổn định đường huyết. Có ba loại carbohydrate chính: tinh bột, đường và chất xơ.
1.1. Carbohydrate Cần Hạn Chế
Tinh bột và đường tinh luyện là hai loại carbohydrate người bệnh tiểu đường nên hạn chế vì chúng làm tăng nhanh đường huyết.
- Carbohydrate tinh chế: Các loại tinh bột đã qua xử lý như bánh mì trắng, gạo trắng, bột mì, bánh ngọt sẽ được cơ thể hấp thụ nhanh chóng, gây tăng đường huyết đột ngột. Điều này cũng khiến người bệnh nhanh đói, ăn nhiều hơn và dễ dẫn đến béo phì.
Thực phẩm chứa carbohydrate tinh chế người tiểu đường phải hạn chế
- Đường: Đường là carbohydrate đơn, chứa nhiều calo rỗng, ít giá trị dinh dưỡng. Tiêu thụ nhiều đường làm tăng nhanh đường huyết, gây tăng cân và tăng nguy cơ biến chứng tim mạch, đột quỵ. Người bệnh nên tránh các loại bánh kẹo, nước ngọt, mứt, siro…
1.2. Carbohydrate Nên Ăn
Người bệnh tiểu đường nên ưu tiên các loại carbohydrate giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất như ngũ cốc nguyên hạt, rau củ và trái cây.
- Ngũ cốc nguyên hạt và chất xơ: Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, lúa mì nguyên cám giàu chất xơ, giúp làm chậm quá trình tiêu hóa, tạo cảm giác no lâu và ổn định đường huyết. Chất xơ không bị phân hủy thành glucose nên không làm tăng lượng calo.
Ngũ cốc nguyên hạt tốt cho bệnh tiểu đường
- Rau củ và trái cây: Rau củ và trái cây cung cấp carbohydrate lành mạnh, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Nên chọn các loại rau củ ít tinh bột và trái cây ít đường. Hạn chế nước ép trái cây vì đã mất chất xơ và dễ làm tăng đường huyết.
Đậu, ngô tốt cho người bệnh tiểu đường
2. Protein (Chất Đạm): Vai Trò Quan Trọng Trong Phát Triển Và Sửa Chữa Tế Bào
Protein cần thiết cho sự phát triển, sửa chữa tế bào và cung cấp năng lượng. Người bệnh tiểu đường cần lượng protein cao hơn người bình thường (15-20% năng lượng khẩu phần).
Thức ăn chứa nhiều protein
2.1. Protein Cần Hạn Chế
Người bệnh tiểu đường nên hạn chế protein có nhiều chất béo bão hòa và cholesterol như thịt đỏ, thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt xông khói), da gia cầm, đồ chiên rán.
Món ăn chiên rán chứa nhiều chất béo người tiểu đường nên tránh
2.2. Protein Nên Ăn
Người bệnh nên chọn protein dễ hấp thu, ít chất béo bão hòa như cá béo (cá hồi, cá trích), thịt gia cầm nạc, trứng, các loại đậu, hạt, sữa ít béo hoặc sữa đậu nành không đường.
3. Chất Béo: Lựa Chọn Thông Minh Cho Sức Khỏe
Chất béo cung cấp năng lượng, acid béo thiết yếu và giúp hấp thụ vitamin tan trong dầu. Người bệnh tiểu đường nên tiêu thụ khoảng 25-30% năng lượng từ chất béo, tập trung vào chất béo lành mạnh.
Các thực phẩm chứa chất béo tốt cho bệnh tiểu đường
3.1. Chất Béo Cần Tránh
Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa làm tăng cholesterol, kháng insulin và tăng nguy cơ biến chứng tim mạch. Cần tránh bơ, mỡ động vật, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn chứa chất béo chuyển hóa (hydro hóa).
Khoai tây chiên chứa chất béo bão hòa không tốt cho bệnh tiểu đường
3.2. Chất Béo Nên Ăn
Chất béo không bão hòa đơn và đa có lợi cho sức khỏe tim mạch. Nên sử dụng dầu ô liu, dầu hướng dương, quả hạch, cá béo, hạt chia, hạt lanh.
Dầu ô liu chứa chất béo không bão hòa tốt cho bệnh tiểu đường
4. Rau Củ Và Trái Cây: Nguồn Cung Cấp Vitamin, Khoáng Chất Và Chất Xơ
Rau củ và trái cây giàu vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và chất xơ, rất tốt cho người bệnh tiểu đường. Chất xơ giúp kiểm soát đường huyết, giảm cholesterol và ngăn ngừa táo bón. Nên chọn rau củ ít tinh bột và trái cây ít đường như bông cải xanh, cải bó xôi, thanh long, quả mọng. Hạn chế các loại quả nhiều đường như xoài, mít, sầu riêng, khoai tây, bí đỏ và nước ép trái cây.
Trái cây rau củ cung cấp nhiều chất xơ tốt cho người tiểu đường
5. Đồ Uống: Ưu Tiên Nước Lọc Và Hạn Chế Đồ Ngọt
Người bệnh tiểu đường nên hạn chế đồ uống có đường, nước ngọt, nước tăng lực, bia rượu vì chúng làm tăng đường huyết nhanh chóng. Bia rượu còn ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc điều trị tiểu đường. Nên uống nhiều nước lọc, nước ép rau củ không đường, trà thảo dược.
Người bệnh tiểu đường không nên uống đồ uống có cồn
Kết luận
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường. Việc lựa chọn thực phẩm đúng cách giúp ổn định đường huyết, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về chế độ dinh dưỡng dành cho người bệnh tiểu đường.
Về Hutmobung:
Hutmobung là trang tin tức kiến thức dinh dưỡng toàn diện, cung cấp thông tin khoa học và đáng tin cậy về dinh dưỡng cho người Việt. Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn những kiến thức bổ ích để bạn có thể chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất. Hãy truy cập website https://hutmobung.com.vn hoặc liên hệ số điện thoại 0906 193 473 hoặc email [email protected] để biết thêm thông tin chi tiết về các dịch vụ của chúng tôi. Địa chỉ: Số 25, Đường Nguyễn Văn Cừ, Phường 3, Quận 5, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam.
