Khi hợp tử di chuyển vào tử cung của mẹ, cơ thể bắt đầu hình thành những cơ quan không thể thiếu để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Một trong những cơ quan quan trọng đó chính là nhau thai. Dù có thể bạn đã nghe nhiều về nhau thai, nhưng có lẽ vẫn có những điều bạn chưa biết về nó. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu chi tiết về nhau thai, từ khái niệm cơ bản cho đến các vấn đề sức khỏe cần lưu ý trong thai kỳ.
1. Nhau thai là gì?
Nhau thai, hay còn gọi là rau thai, bánh rau, là một cơ quan đặc biệt phát triển trong tử cung của người mẹ trong suốt thai kỳ. Nhau thai hoạt động như một “trạm trung chuyển”, giúp truyền đạt dinh dưỡng và oxy từ cơ thể mẹ tới thai nhi qua dây rốn, đồng thời lọc sạch các chất thải từ máu của thai nhi ra ngoài.
Nhau thai thường bám vào thành tử cung, có thể là phía trên, bên cạnh, phía trước hoặc phía sau của tử cung. Nó cũng là nơi dây rốn của bé phát triển. Trong một số trường hợp hiếm hoi, nhau thai có thể bám vào phần dưới tử cung, được gọi là nhau tiền đạo.
Nhau thai là gì?Nhau thai: Cơ quan sinh học quan trọng cho sự sống của thai nhi.
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe của nhau thai
Có rất nhiều yếu tố có thể tác động đến sức khỏe của nhau thai trong suốt quá trình mang thai, bao gồm cả những tác nhân nội sinh và ngoại sinh.
Tác nhân nội sinh:
- Tuổi của bà mẹ: Mẹ có tuổi cao, đặc biệt là trên 40, thường có nguy cơ mắc các vấn đề về nhau thai cao hơn.
- Vỡ ối sớm: Nếu túi ối bị rò rỉ hoặc vỡ trước khi mẹ chuyển dạ, sức khỏe của nhau thai có thể bị ảnh hưởng.
- Mang thai đôi hoặc đa thai: Mẹ mang thai nhiều em bé đồng thời có nguy cơ cao gặp vấn đề về nhau thai.
- Rối loạn đông máu: Các tình trạng làm suy yếu khả năng đông máu cũng có thể dẫn đến vấn đề ở nhau thai.
- Tiền sử vấn đề ở nhau thai: Nếu trong lần mang thai trước đã có vấn đề liên quan đến nhau thai, rủi ro lặp lại ở lần mang thai sau là rất cao.
Tác nhân ngoại sinh:
- Phẫu thuật tử cung trước đó: Những phụ nữ đã từng phẫu thuật liên quan đến tử cung, như mổ lấy thai, thường có nguy cơ cao mắc các vấn đề về nhau thai.
- Sử dụng thuốc và chất kích thích: Phụ nữ sử dụng thuốc lá hoặc chất kích thích có nguy cơ cao gặp vấn đề ở nhau thai.
- Chấn thương bụng: Những chấn thương từ va chạm có thể làm nhau thai tách rời khỏi tử cung.
3. Các bệnh lý liên quan đến nhau thai trong thai kỳ
Trong suốt thai kỳ, nhiều vấn đề có thể xảy ra liên quan đến nhau thai, bao gồm nhau bong non, nhau tiền đạo và nhau cài răng lược. Những vấn đề này có thể dẫn đến chảy máu âm đạo nghiêm trọng, và bà mẹ cần đặc biệt chú ý.
Nhau bong non (Placental abruption)
Tỉ lệ nhau bong non ở thai phụ khoảng 0,5%. Tình trạng này xảy ra khi nhau thai tách khỏi thành tử cung trước khi sinh. Điều này gây thiếu oxy và dinh dưỡng cho thai nhi, đồng thời bà mẹ có thể chảy máu nghiêm trọng, có thể cần can thiệp cấp cứu.
Nhau tiền đạo (Placenta previa)
Nhau tiền đạo xảy ra khi nhau thai lấp phần hoặc toàn bộ cổ tử cung, thường gặp trong những tháng đầu thai kỳ. Tình trạng này có thể gây chảy máu âm đạo nghiêm trọng. Nếu tình trạng này kéo dài vào ba tháng cuối, thường bác sĩ sẽ khuyên nên mổ lấy thai. Nguy cơ tăng lên ở những phụ nữ từng mổ lấy thai nhiều lần.
Nhau cài răng lược
Tình trạng này diễn ra khi các mạch máu của nhau thai phát triển sâu vào thành tử cung. Đôi khi, nhau thai không tách khỏi tử cung sau sinh, khiến mẹ có nguy cơ mất máu nghiêm trọng hoặc tử vong.
Sót nhau thai (Retained placenta)
Nếu nhau thai không được đẩy ra hoàn toàn trong vòng 30 phút sau sinh, tình trạng sót nhau thai sẽ xảy ra. Bà mẹ có thể phải đối mặt với nguy cơ nhiễm trùng hoặc mất máu nghiêm trọng nếu không được chăm sóc kịp thời.
4. Triệu chứng cho thấy nhau thai có vấn đề
Bà mẹ nên đến bác sĩ ngay khi xuất hiện các triệu chứng sau:
- Chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân
- Đau bụng dữ dội
- Đau lưng kéo dài
- Xuất hiện cơn gò tử cung bất thường
5. Các biện pháp giảm nguy cơ xảy ra vấn đề với nhau thai
Hầu hết các vấn đề liên quan đến nhau thai không thể hoàn toàn ngăn chặn, nhưng bà mẹ có thể thực hiện một số biện pháp nhằm giảm nguy cơ:
Không hút thuốc để tránh làm ảnh hưởng đến nhau thaiNgăn ngừa nhau thai khỏe mạnh: Không nên hút thuốc và sử dụng chất kích thích.
- Thăm khám bác sĩ thường xuyên trong suốt thai kỳ.
- Tránh xa thuốc lá và các chất kích thích khác. Không tự ý dùng thuốc không theo chỉ dẫn.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định mổ lấy thai.
Đặc biệt, nếu đã từng gặp vấn đề với nhau thai trong thai kỳ trước, việc tham khảo bác sĩ là rất cần thiết để có kế hoạch chăm sóc tốt hơn cho thai kỳ tiếp theo.
6. Cách nhau thai được đẩy ra sau sinh
Nếu bạn sinh thường, nhau thai sẽ được tống ra qua đường âm đạo trong giai đoạn cuối của chuyển dạ. Ở các trường hợp sinh mổ, bác sĩ sẽ lấy nhau thai ra trong quá trình phẫu thuật. Sau sinh, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra để đảm bảo nhau thai đã được lấy ra hoàn toàn.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến nhau thai, hãy thảo luận với bác sĩ chuyên khoa để có được sự tư vấn thích hợp. Và hãy nhớ, để có một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh, việc khám thai đầy đủ theo lịch hẹn là rất quan trọng.
Những thông tin trên hy vọng sẽ hữu ích cho bạn trong việc hiểu biết về nhau thai và các vấn đề liên quan. Hãy bảo vệ sức khỏe bản thân và cho thai nhi bằng những quyết định đúng đắn!
