Trẻ sơ sinh không thể nói, nhưng “sản phẩm đầu ra” của chúng lại đóng vai trò như một thông điệp sức khỏe quan trọng để cha mẹ nhận biết tình trạng của con. Thực tế, nhiều bậc phụ huynh đã chú ý đến màu sắc và hình dạng của phân để đánh giá tình hình sức khỏe của bé. Hãy cùng tìm hiểu cách mà phân của trẻ phản ánh tình trạng sức khỏe và một số dấu hiệu quan trọng để cha mẹ có thể theo dõi.
1. Nhận biết bệnh qua hình thái phân
Phân lỏng
Khi trẻ có phân lỏng, thường xuyên đi tiêu, có thể đây là dấu hiệu của tiêu chảy. Tuy nhiên, nếu bé đang trong giai đoạn mọc răng, điều này cũng có thể khiến phân lỏng hơn thường ngày. Nếu không phải do mọc răng, phụ huynh nên cân nhắc đến các nguyên nhân như viêm nhiễm, ăn nhiều trái cây hoặc dị ứng thực phẩm.
Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ thường ít bị tiêu chảy hơn nhờ vào khả năng kháng khuẩn của sữa mẹ. Trong khi đó, trẻ bú sữa công thức có thể phải đối mặt với các vấn đề tiêu hóa nhiều hơn, vì vậy việc vệ sinh dụng cụ pha sữa rất quan trọng. Nếu trẻ bú sữa công thức có dấu hiệu tiêu chảy, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và điều chỉnh.
Phân lỏng cũng có thể xảy ra ở những trẻ lớn hơn và là dấu hiệu của táo bón. Trong trường hợp này, phân “tươi” sẽ cố gắng thoát ra ngoài qua những khối phân cứng còn lại. Nếu trẻ bị tiêu chảy liên tục trong 24 giờ mà không thuyên giảm, nên đưa trẻ đi bệnh viện để tránh tình trạng mất nước.
Hình ảnh minh họa về phân và sức khỏe của trẻ.
Phân đặc
Khi trẻ có phân cứng hoặc khó khăn trong việc đi vệ sinh, có thể đây là dấu hiệu của táo bón. Triệu chứng của táo bón bao gồm: trẻ rặn khó, bụng cứng, hoặc phân có lẫn máu. Trẻ bú mẹ thường ít gặp tình trạng táo bón hơn so với trẻ bú sữa công thức, vì sữa mẹ cung cấp đủ dưỡng chất giúp mềm phân.
Phân cứng có thể xuất hiện do nhiệt độ cơ thể cao (sốt), thiếu nước hoặc thay đổi chế độ ăn uống. Nếu trẻ có dấu hiệu táo bón kéo dài hoặc phân có máu, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều chỉnh chế độ ăn uống.
2. Đoán bệnh qua màu sắc phân
Phân su
Phân su là “sản phẩm” đầu tiên của trẻ sơ sinh, thường có màu xanh đậm và xuất hiện trong vòng 6-12 giờ sau sinh. Đối với trẻ sinh non, thời gian này có thể kéo dài hơn. Phân su sẽ xuất hiện trong 2-3 ngày đầu tiên sau sinh, sau đó phân sẽ chuyển sang màu vàng với sự bổ sung của sữa mẹ hoặc sữa công thức.
Phân trong tháng đầu
Trẻ bú sữa mẹ thường có phân vàng nhầy, không mùi và đi tiêu khoảng 5-6 lần mỗi ngày. Phân của trẻ khỏe mạnh ở giai đoạn này thường có màu vàng như hoa cà hoặc mù tạt. Nếu trẻ bú sữa công thức, số lần đi tiêu có thể ít hơn và phân có màu vàng-trắng, mùi hơi chua.
Chú ý màu sắc phân để hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của trẻ.
Phân trong thời kỳ ăn dặm
Khi bắt đầu ăn dặm, màu sắc phân của trẻ cũng thay đổi. Thời điểm này, trẻ thường đi tiêu từ 2-3 lần mỗi ngày. Màu sắc phân đa dạng và có thể phản ánh chế độ ăn của trẻ. Dưới đây là một số màu sắc cần lưu ý:
- Phân đen: Nếu trẻ được bổ sung sắt, phân có thể chuyển sang màu đen, điều này là bình thường. Tuy nhiên, nếu không dùng sắt mà phân vẫn có màu đen, nên gặp bác sĩ.
- Phân da cam: Xuất hiện khi thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn.
- Phân nhiều màu sắc: Các loại thức ăn không tiêu hóa sẽ “ra” nguyên dạng. Điều này bình thường nhưng nên giảm khẩu phần để tránh hại dạ dày.
- Phân dính máu: Nếu phân có màu đỏ mà không phải do thực phẩm, có thể là dấu hiệu có vấn đề nghiêm trọng. Trong trường hợp này, cần được tư vấn bác sĩ.
- Phân trắng: Đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh tật, có thể liên quan đến gan hoặc túi mật.
Để đảm bảo sức khỏe cho trẻ, cha mẹ nên chú ý và theo dõi các thay đổi trong phân của con. Đừng ngần ngại đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu có dấu hiệu đáng lo ngại.
Theo Nguoiduatin