Sau phẫu thuật, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong quá trình hồi phục. Một thực đơn khoa học giúp chữa lành vết thương, phục hồi sức khỏe và ngăn ngừa biến chứng. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về những thực phẩm nên và không nên ăn sau phẫu thuật, giúp bạn nhanh chóng lấy lại sức khỏe.
Giai Đoạn Dinh Dưỡng Sau Phẫu Thuật
Việc ăn uống sau phẫu thuật cần được điều chỉnh theo từng giai đoạn để phù hợp với khả năng hấp thụ của cơ thể:
- Giai đoạn đầu (1-2 ngày sau mổ): Ưu tiên bù nước và điện giải để duy trì năng lượng cho cơ thể.
- Giai đoạn giữa (3-5 ngày sau mổ): Chuyển sang thức ăn đặc hơn, mềm, dễ nuốt và dễ tiêu hóa.
- Giai đoạn hồi phục: Ăn uống đa dạng các nhóm thực phẩm để đảm bảo đủ dưỡng chất.
Thực Phẩm Nên Ăn Sau Phẫu Thuật
Thức Ăn Lỏng Trong Giai Đoạn Đầu
Sau phẫu thuật, cơ thể thường mệt mỏi, có thể gặp tình trạng trướng bụng, liệt ruột. Vì vậy, cần đảm bảo hệ tiêu hóa hoạt động tốt trước khi ăn uống bình thường. Trong 1-2 ngày đầu, thức ăn lỏng là lựa chọn tốt nhất.
- 24-48 giờ sau mổ: Uống nước lọc ở nhiệt độ phòng, 8 lần/ngày, mỗi lần tối đa nửa cốc (khoảng 120ml), tổng cộng ít nhất 1,5 lít nước/ngày. Uống chậm, tránh buồn nôn.
- 3-7 ngày sau mổ: Sử dụng sữa dành cho người sau phẫu thuật, sữa chua không đường, sữa đậu nành. Khoảng 2 hộp sữa chua và 500ml sữa mỗi ngày. Sữa cung cấp protein nhưng có thể gây táo bón, nên chọn loại sữa năng lượng cao (1ml = 1 Kcal) và giàu chất xơ.
Bệnh nhân sau phẫu thuật
Thực Phẩm Giàu Chất Xơ
Táo bón là triệu chứng thường gặp sau phẫu thuật do thuốc mê, thuốc giảm đau và ít vận động. Bổ sung chất xơ giúp ngăn ngừa và cải thiện tình trạng này.
- Liều lượng: Khoảng 15g chất xơ/ngày.
- Nguồn cung cấp: Bánh mì nguyên hạt (3g/lát), ngũ cốc nguyên hạt (ngô, yến mạch, gạo lứt), rau củ quả.
- Lưu ý: Uống đủ nước khi tăng cường chất xơ vì chất xơ hút nước trong ruột.
Alt: Bát yến mạch – nguồn cung cấp chất xơ dồi dào cho người sau phẫu thuật.
Protein Nạc
Protein giúp sửa chữa mô, ngăn ngừa nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình hồi phục.
- Liều lượng: 120-150g protein nạc/ngày, tương đương 2500-3000 Kcal. Chia nhỏ thành 5-6 bữa ăn.
- Nguồn cung cấp: Thịt lợn nạc, quả hạch, đậu hũ, các loại đậu.
Thực phẩm giàu Protein
Sữa Chua
Kháng sinh sau phẫu thuật có thể gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột. Sữa chua chứa probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh, đồng thời cung cấp kẽm và protein hỗ trợ phục hồi.
- Liều lượng: Tối đa 2 hộp/ngày.
- Lưu ý: Ăn sữa chua sau bữa ăn 1-2 tiếng, tránh ăn khi đói.
Alt: Hũ sữa chua – nguồn cung cấp lợi khuẩn tốt cho hệ tiêu hóa sau phẫu thuật.
Chất Béo Lành Mạnh
Chất béo lành mạnh tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ hấp thụ dưỡng chất từ các nhóm thực phẩm khác, đặc biệt là rau củ quả.
- Nguồn cung cấp: Dầu ô liu, dầu dừa, quả bơ.
Vitamin và Khoáng Chất
Vitamin và khoáng chất thiết yếu cho quá trình phục hồi và tăng cường sức đề kháng.
- Vitamin A: Tăng cường miễn dịch (cà rốt, ớt chuông đỏ, khoai lang, đu đủ).
- Vitamin C: Tăng tốc độ lành vết thương, giảm nguy cơ nhiễm trùng (bông cải xanh, khoai tây, kiwi, dâu tây, cam, quýt).
- Canxi: Hỗ trợ lành vết thương (sữa, cá mòi, đậu phụ, ngũ cốc, hạnh nhân).
- Sắt: Cải thiện và phục hồi vết thương (rau bina, đậu lăng, hạt bí ngô, bông cải xanh).
- Kẽm: Thúc đẩy lành vết thương (sữa, hàu, đậu lăng, hạt điều).
- Lưu ý: Ăn nhiều rau củ quả có thể gây đầy hơi. Nếu gặp tình trạng này, hãy giảm lượng rau củ quả và sử dụng thuốc giảm đầy hơi.
Thực phẩm giàu Vitamin và khoáng chất
Thực Phẩm Giàu Calo
Người bệnh sau phẫu thuật thường mệt mỏi, chán ăn. Thực phẩm giàu calo giúp đảm bảo đủ năng lượng cho cơ thể dù ăn ít.
- Nguồn cung cấp: Sữa nguyên chất, nước ép trái cây, nước cam.
- Lưu ý: Chia nhỏ bữa ăn (6-7 bữa/ngày) và bổ sung bữa ăn nhẹ trước khi ngủ.
Thực Phẩm Nên Tránh Sau Phẫu Thuật
Đồ Uống Có Cồn
Rượu bia gây mất nước, tương tác thuốc giảm đau, ức chế tái tạo da, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hồi phục.
Alt: Hình ảnh chai rượu và ly bia – những đồ uống cần tránh sau phẫu thuật.
Thịt Đỏ, Phô Mai
Thịt đỏ chứa ít chất xơ, nhiều chất béo, gây khó tiêu và táo bón. Phô mai cũng không chứa chất xơ, dễ gây táo bón.
Alt: Miếng thịt đỏ – thực phẩm người sau phẫu thuật nên hạn chế.
Hải Sản và Đồ Nếp
Theo kinh nghiệm dân gian, hải sản có thể gây dị ứng, còn đồ nếp có tính nóng, dễ gây sưng, mưng mủ vết thương.
Gạo nếp có tính nóng
Thực Phẩm Chế Biến Sẵn
Thực phẩm chế biến sẵn chứa ít dinh dưỡng, nhiều đường, dễ gây viêm nhiễm vết thương.
Alt: Hamburger và khoai tây chiên – đại diện cho thức ăn nhanh cần tránh sau phẫu thuật.
Thực Phẩm Có Thể Gây Sẹo Lồi, Thay Đổi Màu Da
Theo kinh nghiệm dân gian, nên hạn chế rau muống, trứng, thịt gà, thịt bò vì chúng có thể gây sẹo lồi hoặc làm thay đổi màu da vùng vết thương.
Alt: Rau muống – thực phẩm dân gian cho rằng có thể gây sẹo lồi.
Hỗ Trợ Dinh Dưỡng Sau Phẫu Thuật
Ngoài chế độ ăn uống, bạn có thể tham khảo các sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt như sữa Nutricare Gold để hỗ trợ phục hồi sức khỏe, tăng cường đề kháng và bổ sung dưỡng chất cần thiết.
Alt: Sữa Nutricare Gold – sản phẩm hỗ trợ dinh dưỡng cho người sau phẫu thuật.
Hutmobung – Đồng Hành Cùng Sức Khỏe Của Bạn
Hutmobung là trang tin tức cung cấp kiến thức dinh dưỡng khoa học và toàn diện, giúp bạn xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh. Chúng tôi cung cấp đa dạng bài viết về dinh dưỡng cho mọi đối tượng, từ trẻ em đến người lớn tuổi, bao gồm cả chế độ ăn cho người bệnh và người sau phẫu thuật. Liên hệ với chúng tôi qua hotline 0906 193 473, email [email protected] hoặc truy cập website https://hutmobung.com.vn để biết thêm thông tin chi tiết. Hutmobung – Trang Tin Tức Kiến Thức Dinh Dưỡng Toàn Diện, địa chỉ tại Số 25, Đường Nguyễn Văn Cừ, Phường 3, Quận 5, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam.
